000 06329nam a22002417a 4500
003 KOHA_mirakil
005 20240806145702.0
008 231114b tu ||||| |||| 00| 0 tur d
020 _a9789758740215
040 _aTR-IsTMV
_btur
_cTR-IsTMV
041 _atur
082 _a923.1
_bİZZ 2015
100 1 _aİzzetbegoviç, Aliya
_924568
245 1 0 _aÖzgürlüğe kaçışım : Zindandan notlar /
_cAliya İzzetbegoviç ; çeviren : Hasan Tuncay Başoğlu.
250 _a17. Baskı
260 _aİstanbul :
_bKlasik
_c2015.
_e
_f
_g
300 _a398 sayfa ;
_c22 cm.
520 _aAliya İzzetbegoviç 8 Ağustos 1925 tarihinde Bosanski Samac kasabasında doğdu. Saraybosna`da bir Alman lisesinde eğitim gördü. Lise çağında üstün kabiliyetleriyle ve İslamî konulara ilgisiyle öne çıktı. O dönemde arkadaşlarıyla birlikte dinî konuları tartışmak amacıyla Müslüman Gençler Kulübü`nü kurdu. Kulüp kısa sürede büyüyerek bir yardım derneğine dönüştü. Özellikle 2. Dünya Savaşı zamanında ihtiyaç sahiplerine büyük yardımlar yapıldı. O dönemdeki komünist rejimin ülke yönetimini ele geçirmesiyle birlikte dinlerin toplumsal hayattaki varlığı giderek azaltıldı. İzetbegoviç, İslami görüşü savunduğundan ve ateizme karşı olduğundan mevcut yönetimin hedefi haline geldi. Bu sebeple beş yıl hapis cezasına çarptırıldı. Aliya İzetbegoviç`in sıkıntıları 1953 yılında iktidara gelen Tito zamanında katlanarak arttı. Ancak 1974`te hazırlanan yeni bir anayasayla bazı geleneksel İslami kurumların yeniden işlev kazanmasına imkan sağladı. Bu olayın üzerine bazı camiler ve medreseler yeniden hizmete açıldı. 1980`de Devlet Başkanı Tito`nun ölümüyle federasyon Cumhurbaşkanlığı konusunda bir anlaşmazlık ortaya çıktı. Bunun üzerine altı federal eyaletin her birinin Cumhurbaşkanının sırayla bir yıl federasyon Cumhurbaşkanlığı yapması üzere anlaşma sağlandı. Bu gelişmeyle birlikte ülkede kısmen bir demokratikleşme sürecine girilmiş oldu. İzetbegoviç`in oğlu bu ortamdan yararlanarak babasının makalelerini bir kitapta toparlayıp, 1983`te "İslamî Manifesto" adıyla yayınladı. Kitabın yayınlanması geniş çapta bir yankı uyandırdı. Mevcut rejim bu gelişmeye tahammül edemeyerek İzetbegoviç`i Avrupa`nın ortasında İslam Cumhuriyeti kurmak istemesiyle suçlayarak, 14 yıl hapis cezasına mahkum edildi. Daha sonra Yargıtay kararıyla hapis cezası 11 yıla indirildi. 1988`de çıkarılan bir afla da serbest bırakıldı. İzetbegoviç tahliye olduğu dönemde dünyada bulunan komünist rejimler çöküş içerisine girmişti. Bu dönemde Demokratik Eylem Partisi`ni kurdu. Parti, 5 Aralık 1990 tarihinde Bosna`da gerçekleştirilen Genel Seçimleri kazandı ve İzzet Begoviç ülkenin Cumhurbaşkanı oldu. Ancak 14 Mart 1996` hastalığı sebebiyle görevini bırakmak zorunda kaldı. 1990`lı yıllarda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti içinde bir bağımsızlık hareketi içerisine girdi. Bosna-Hersek de 1 Mart 1992`de gerçekleştirdiği referandum sonrasında bağımsızlığını ilan etti. Fakat Sırplar hemen arkasından Bosna yönetiminde söz sahibi olan Müslümanlara karşı savaş açarak katliama başladılar. Hırvatistan ve Slovenya`nın bağımsızlık mücadelesine destek veren Avrupa Birliği ve ABD, Bosna-Hersek`i Sırp saldırıları karşısında yalnız bıraktılar. Müslümanlar bu savaşta askeri açıdan oldukça zayıf bir konumdaydılar. Bu yüzden Sırplar Bosna`nın önemli şehirlerini işgal ettiler. Ayrıca Sırplar ele geçirdikleri bölgelerde büyük katliamlar gerçekleştiriyorlardı. Öte yandan özellikle camileri ve İslamî izler taşıyan tarihî eserleri tahrip ediyorlardı. 1995 yılında ABD`nin zoruyla imzalatılan Dayton Anlaşması`yla savaş sona erdi. Savaşın sonucunda 250 bin insan hayatını kaybetmiş, 1 milyondan fazla insan da mülteci konumuna düştü. Bosna-Hersek topraklarının % 51`i Müslümanlara ve Hristiyan Hırvatlara, % 49`u da Sırplara verildi. Ülkenin yönetimi de bu üç halk arasında paylaştırıldı. Bunun yanında Amerika Birleşik Devletleri, Müslümanlara ellerindeki silahları imha etmelerini ve ABD patentli silahları, yedek parçasız bir şekilde satın almalarını şart koştu. Aliya İzzetbegoviç bu olaydan ülkesini en az zararla kurtarmaya çalıştı. 19 Ekim 2003 tarihinde de Saraybosna`da vefat etti. Ayrıca yaşamı boyunca da pek çok eser yazdı.
520 _aBosna`nın özgürlük mücadelesiyle özdeşleşen Aliya İzzetbegoviç, siyasi bir figür olmanın yanında aynı zamanda çok önemli bir düşünürdür de. Onun eylemci kişiliğinin yanı sıra kendisini ele veren bilge kişiliği, öncülük ettiği özgürlük mücadelesinin karakterini belirlemiştir. Özgürlüğe Kaçışım, Aliya İzzetbegoviç`in bilge kişiliğinin billurlaştırdığı düşünce yoğunluklu metinlerden oluşuyor. Kısa fakat yoğun ve çarpıcı notların fikrî derinliği, onun tarih kurucu kişiliğinin entelektüel boyutu hakkında zengin ipuçları sunuyor. Aliya`nın Müslüman Boşnak toplumunun ait olduğu medeniyetin yeniden diriltilmesi uğruna verdiği mücadele dolayısıyla yaşamak zorunda bırakıldığı uzun hapis yıllarında kaleme aldığı felsefî notlardan oluşan Özgürlüğe Kaçışım, aynı zamanda çağdaş İslâm düşüncesinin en parlak ürünlerinden birisi olarak karşımızda duruyor. Bu metinler Bilge Kral`ın ‘hayat`, ‘varlık`, ‘din`, ‘ölümsüzlük`, ‘özgürlük` gibi insanoğlunun en temel varoluşsal sorunlarına ilişkin felsefi çözümlemelerini içeriyor. Kitabı önemli kılan bir başka husus; Aliya İzzetbegoviç`in, en önemli eserlerinden birisi olan Doğu ve Batı Arasında İslâm isimli çalışmasında geliştirdiği düşüncelerini gözden geçirdiği yeni bir bölümün bu esere dahil edilmiş olmasıdır. Aliya İzzetbegoviç, bu eserinde Müslüman kimliği ile evrensel ölçekte fikir geliştiren bir filozof olarak düşünce iklimimizi zenginleştiriyor, bizi düşünmeye ama daha çok düşünmeye davet ediyor.
700 1 _aBaşoğlu, Hasan Tuncay
_eçeviren
900 _aHacer Pergel
_bMehmet Faruk Akgül
942 _2ddc
_cBK
999 _c3797
_d3797