Geçici koruma statüsündeki bireylere yönelik : özel eğitim hizmetleri kılavuz kitabı / 
 Özel eğitim hizmetleri rehberi / 
editörler : Necdet Karasu, Ertan Göv, Turgut Bağrıaçık. 
 - Ankara :   Milli Eğitim Bakanlığı  2017. 
 - 210 sayfa :  fotoğraf, tablo, resim ;  24 cm. 
 - Milli Eğitim Bakanlığı Genel Yayın No  6556 Tanıtıcı Yayınlar Dizi No  83 .
<br/><br/> Suriye’de yaşanan vahim kriz karşısında değerlerimize yakışır biçimde Türkiye, 3 milyonu aşan Suriyeli için<br/>güvenlik ve temel ihtiyaçların karşılanmasında hayati destek sağlamıştır. Suriye’deki iç savaşın ilk yıllarında ülkelerine<br/>geri dönecekleri varsayımı ile kısa vadeli planlarla acil ihtiyaçlara yönelik çalışmalar yapılmıştır. Ancak bugün<br/>gelinen noktada hepimiz Suriyeli gerçeğinin kalıcı yönleri ile yüzleşmek ve çözüm üretmek durumundayız. Kültürel<br/>farklılıkları kabullenmek, uyum sürecinde yapıcı adımlar atmak, uzun vadeli ve toplumsal uyumu destekleyecek<br/>politikalar üretmek zorundayız.<br/>Toplumsal uyumun en önemli unsurlarının başında eğitim gelmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı, 2012 yılından<br/>bu yana Türkiye’de yaşayan okul çağındaki geçici koruma statüsündeki yaklaşık 1 milyon Suriyeli çocuğun<br/>eğitim ihtiyaçlarını karşılamak üzere çalışmalar yapmaktadır. Gün geçtikçe Suriyeli çocukların okul kayıt oranları<br/>yükselmekte ve nitelikli eğitime erişimlerinin önündeki engeller kalkmaktadır.<br/>Bakanlığımız, sürdürülen bu yoğun çaba içerisinde önemli bir rol oynayarak, eğitimlerine ara veren çocukların<br/>dikkatlerini ve eğitime yönelik farkındalıklarını artırma gayesindedir. Yaşanan insanlık dramından en çok etkilenen<br/>çocukların sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılamak, travma ile baş etme noktasında onlara destek sağlamak<br/>amacıyla çalışmalar yapmaktayız. Bu öğrencilerin kayıp kuşak haline gelmelerini önlemek, kültürel farklılıkları<br/>zenginlik unsuru olarak kullanabilmek ve alanda çalışan öğretmenlerimizin çalışmalarını geliştirebilmek için UNICEF<br/>ve MEB işbirliği ile “Geçici Koruma Statüsündeki Bireylere Yönelik Rehberlik Hizmetleri Kılavuz Kitabı” hazırlanmıştır.<br/>Bu kılavuz kitap, alanda tespit edilen sorunların giderilmesinde, sadece ülkemizde bulunan Suriyeliler için değil,<br/>diğer göçmenler için de kullanılabilecek önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır. Kılavuz kitabın hazırlanmasında<br/>emeği geçen değerli akademisyenlerimize, öğretmenlerimize, bakanlık uzmanlarımıza ve katkılarından dolayı<br/>UNICEF’e teşekkür ederiz.<br/>SUNUŞ<br/>Celil GÜNGÖR<br/>Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri<br/>Genel Müdürü  Dünyanın gözleri önünde yaşanan insanlık dramı sonrasında ülkemize gelen Suriyelilere kucak açarak, insani<br/>yaşam koşulları hazırlama hususunda ülke olarak üzerimize düşeni yapmaya devam etmekteyiz. Türkiye savaş<br/>nedeniyle ülkemize göç eden 3 milyonu aşkın Suriyeli geçici koruma statüsündeki bireyin öncelikle can ve mal<br/>güvenliğini sağlamış sonra da toplumsal yaşama uyum süreçlerini hızlandırma adına birçok çalışma yapmıştır. Bu<br/>çalışmalar içerisindeki en önemli unsur şüphesiz ihtiyaç duyan herkesin eğitime erişimidir.<br/>İnsanca yaşama ve eğitim alma tüm bireylerin en doğal hakkıdır. Bu düşünceyle ülkemizde bulunan eğitim<br/>çağındaki Suriyeli çocuklara her alanda ihtiyaç duydukları eğitim hizmetlerini eşitlikçi bir bakış açısıyla sunabilmek<br/>için Bakanlığımızın birimleri ve eğitimcilerimiz özverili bir şekilde çalışmaktadır.<br/>Eğitim hizmeti sunduğumuz her bireyin geldikleri ülkede yaşanan savaş ortamında oldukça zor zamanlar<br/>geçirdiğinin bilincindeyiz. Özellikle çocuk yaşta yaşanan travmaların ne büyük psikolojik çöküntülere yol açtığı<br/>ve bu şekilde büyüyen çocukların yetişkinlik dönemlerinde ciddi problemlerle karşılaştığı bilimsel verilerle sabittir.<br/>Bakanlığımız geçici koruma statüsünde bulunan çocukların her açıdan topluma uyumunu sağlamak için travma<br/>sonrası psikososyal destek hizmetlerini hızla sürdürmektedir.<br/>Bu kapsamda, çok paydaşlı bir alanda gerekli farkındalığı sağlayacak, sahada görev yapan öğretmenlerimize<br/>destek olabilecek ve onların dil / kültür farklılıklarından kaynaklanan bazı zorluklarını gidermede yardımcı olabilecek<br/>bu kılavuz kitap hazırlanmıştır. Kitabın alanda çalışan öğretmenlerimize faydalı olmasını diler, tüm bireylerin eğitime<br/>erişimi için büyük bir özveriyle çalışan mesai arkadaşlarıma teşekkürlerimi sunarım.<br/>ÖN SÖZ<br/>İsmet YILMAZ<br/>Millî Eğitim Bakanı  Dünyanın en büyük insani krizlerinden biri olan<br/>Suriye’deki savaşın başlamasından bu yana geçici<br/>koruma statüsünde bulunan Suriyeli birey sayısı<br/>yıllar içinde artarak 3 milyon 38 bin 480’e ulaşmıştır<br/>(GİGM, 2017). Suriye’de yaşanan olaylar izlendiğinde<br/>dünyanın en büyük mülteci ev sahibi olan Türkiye’de<br/>bulunan Suriyelilerin orta ve uzun vadede ülkelerine<br/>dönemeyecekleri açıktır. Türkiye’deki Suriyelilerin<br/>yaklaşık % 45’i 0-18 yaş aralığındadır. Bunlar arasında<br/>okul çağında olan (5-18 yaş arası) çocuk sayısı<br/>1.017.582’dir. Bu veriler, ülkelerinde eğitimlerini yarıda<br/>bırakarak gelen ve eğitimlerine devam etmesi gereken<br/>önemli bir nüfusa işaret emektedir. Diğer taraftan 2011<br/>yılından bu yana ülkemizde doğup büyüyen ve eğitim<br/>çağına gelen, yaklaşık 400 bin civarında Suriyeli nüfus<br/>söz konusudur.<br/>Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti göçün başladığı<br/>2011 yılından beri ülkemize gelen Suriyelilere yönelik<br/>çeşitli tedbirler almaktadır. Suriyelilerin toplumsal<br/>uyumu bağlamında en kritik husus şüphesiz eğitimdir.<br/>Millî Eğitim Bakanlığı, Türkiye’de yaşayan okul<br/>çağındaki yaklaşık 1 milyon Suriyeli geçici koruma<br/>statüsündeki çocuğun farklılık gösteren eğitim<br/>gereksinimlerini karşılamak üzere pek çok çalışma<br/>yapmaktadır. İlk etapta Suriyeli çocukların eğitimlerine<br/>yönelik izlenen politikalar Suriyelilerin geri dönecekleri<br/>varsayımı üzerinden kısa vadeli ve sadece kamp<br/>içindeki çocukların acil ihtiyaçlarının tedarik edilmesi<br/>üzerine yoğunlaşmış, kamp dışında oturma izni<br/>olan ailelerin çocukları için ise 16 Ağustos 2010<br/>tarih ve 2010/48 sayılı “Yabancı Uyruklu Öğrenciler”<br/>genelgesi kapsamında okullara kayıtları yapılarak<br/>eğitim ihtiyaçları karşılanmaya çalışılmıştır. Ancak<br/>artan ihtiyaçlar ve gelişen şartlar gereği 26 Eylül 2013<br/>tarihinde “Ülkemizde Geçici Koruma Kapsamında<br/>Bulunan Suriye Vatandaşlarına Yönelik Eğitim Öğretim<br/>Hizmetleri” başlıklı genelge ile özel olarak Suriye<br/>vatandaşlarına yönelik tedbirler alınmıştır. Nisan<br/>2013’te 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma<br/>Kanunu’nun (YUKK) yürürlüğe girmesi ile Suriyelilerin<br/>hukuki statüsü belirlenirken, geçici koruma statüsünün<br/>tanımladığı hak ve yükümlülükler ise Ekim 2014<br/>yılında yayımlanan “Geçici Koruma Yönetmeliği“<br/>ile ayrıntılı biçimde düzenlenmiş ve uygulamaya<br/>konmuştur. Yönetmelikte “Geçici Korunanlara<br/>Sağlanacak Hizmetler ” başlığı altında statü sahibi<br/>Suriyeli bireylere sağlık, eğitim, iş piyasasına erişim,<br/>sosyal yardım ve hizmetler ile tercümanlık ve benzeri<br/>hizmetler sağlanacağı ifade edilmiştir. Yönetmelik<br/>gerek barınma merkezleri içindeki gerekse dışındaki<br/>eğitim faaliyetlerinin Millî Eğitim Bakanlığı tarafından<br/>yürütüleceğini belirtirken 28. maddede Türkiye’de<br/>geçici koruma statüsü sahiplerinin yararlanabileceği<br/>eğitim hizmetleri ayrıntılı biçimde tanımlanmıştır.<br/>MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü’nün Eylül<br/>2014 tarih ve 2014/21 sayılı “Yabancılara Yönelik<br/>Eğitim-Öğretim Hizmetleri” başlıklı genelgesiyle de<br/>Suriyeli çocuklara sunulacak eğitim hizmetleri belirli<br/>bir standarda bağlanarak güvence altına alınmıştır.<br/>Böylece Türkiye’deki geçici koruma statüsündeki<br/>çocuklar, sadece Suriyeli çocukların devam ettiği Geçici<br/>Eğitim Merkezlerine (GEM) değil, Türkiye’deki devlet<br/>GİRİŞ<br/>VI<br/>okullarına yasal olarak kayıt olma hakkı kazanmıştır.<br/>2016 yılının Aralık ayı itibarıyla, okul çağındaki geçici<br/>koruma statüsündeki çocukların yüzde 60’ının MEB’e<br/>bağlı okullarda kayıtlı olduğu görülmektedir.<br/>Ayrıca, 8 Eylül 2015 tarihinde yürürlüğe giren<br/>MEB 2015-2019 Stratejik Planında da Türkiye’deki<br/>geçici koruma statüsündeki bireylerin eğitimleri<br/>hususu ele alınmış ve bu öğrencilerin eğitim sistemine<br/>entegrasyonunun sağlanmasına yönelik çalışmalar<br/>yapılacağı ifade edilmiştir.<br/>MEB tarafından önemli adımlar atılmasına<br/>rağmen, geçici koruma statüsündeki çocukların<br/>eğitiminde; müfredat ve dil, öğretmen temini ve<br/>yetiştirilmesi, okul iklimine ve eğitim sürecine uyum<br/>sorunları iyileştirmeye açık alanlardır. Hâlen devlet<br/>okullarında eğitim gören ve önümüzdeki yıllarda bu<br/>kurumlarda eğitim alacak geçici koruma statüsündeki<br/>çocukların okul iklimine ve eğitim süreçlerine<br/>uyumlarının sağlanması, Suriyeli ve Türkiyeli veli<br/>ve çocukların karşılıklı ilişkilerinin güçlendirilmesi,<br/>hoşgörü ve dayanışma içinde birlikte yaşama bilinci<br/>kazanmaları ve toplumsal bütünleşmeleri adına<br/>en kritik rol şüphesiz devlet okullarında görev alan<br/>yönetici ve öğretmenlere düşmektedir. Dolayısıyla<br/>bu entegrasyon sürecinde rehberlik ve danışma<br/>hizmetlerinin artırılmasının önemi ortaya çıkmaktadır.<br/>Bu ihtiyaçlardan yola çıkarak MEB ve UNICEF<br/>işbirliği ile, “Rehberlik Hizmetlerinin Etkinliğinin<br/>Arttırılması” ve “Geçici Koruma Statüsündeki Bireylere<br/>Yönelik Özel Eğitim Hizmetlerinin Güçlendirilmesi”<br/>eğitici eğitimleri gerçekleştirilmiştir. Yapılan<br/>eğitimlerin yaygınlaştırılması ve sürdürülebilirliği<br/>adına; her iki eğitimin katılımcılarına yönelik ayrı ayrı<br/>zenginleştirilmiş içerikler hazırlanması, bu içeriklerin<br/>“Geçici Koruma Statüsündeki Bireylere Yönelik<br/>Rehberlik Hizmetleri Kılavuz Kitabı” ve “Geçici Koruma<br/>Statüsündeki Bireylere Yönelik Özel Eğitim Hizmetleri<br/>Kılavuz Kitabı” şeklinde basılı materyaller haline<br/>getirilmesi amacıyla kılavuz kitaplar hazırlanmasına<br/>yönelik çalışmalar başlatılmıştır. 7-16 Ağustos 2017<br/>tarihlerinde Hatay ilinde “Geçici Koruma Statüsündeki<br/>Bireylere Yönelik Kılavuz Kitaplar Hazırlanması<br/>Çalıştayı” gerçekleştirilmiştir. Çalıştayın ikinci<br/>bölümünün sonunda, “Geçici Koruma Statüsündeki<br/>Bireylere Yönelik Rehberlik Hizmetleri Kılavuz Kitabı”<br/>hazırlanmıştır. Kitap on üç bölümden oluşur. İlk<br/>bölümde genel bilgiler başlığı altında çocuk hakları ve<br/>çocuk hakları konulu etkinlikler yer alır. İkinci bölümde<br/>ise göç kavramı sosyolojik bakış açısı ile öncesi<br/>ve sonrası ile tartışılır. Kitabın üçüncü bölümünde<br/>geçici koruma nedir? Uluslararası mülteci hukuku<br/>neleri kapsar? gibi soruların cevabı aranmaktadır.<br/>Dördüncü bölümde elimizde ne gibi güçlü fırsatlar<br/>olduğunu ortaya çıkarmak amacıyla geçici koruma<br/>statüsündeki bireyler ile ilgili sürecin SWOT analizine<br/>yer verilmiştir. Beşinci bölümde çok kültürlülük ve<br/>çok kültürlü danışma üzerinde durulmuştur. Kayıp<br/>yaşayan bireyler ile çalışma becerilerinin arttırılması<br/>amacıyla altıncı bölümde geçici koruma statüsündeki<br/>bireylerde ölüm ve yas başlığı yer almaktadır. Şiddet<br/>ve zorbalığı önleme yollarının geliştirilmesi ile ilgili<br/>VII<br/>kısımlar, kitabın yedinci bölümünde bulunmaktadır.<br/>Kitabın sekizinci bölümde ise “Travma Sonrası Stres<br/>Bozukluğu” başlığı altında travma türleri anlatılarak<br/>etkinlik örneklerine yer verilmiştir. Çocuk, ergen<br/>ve yetişkinlerde yas danışmanlığı ve danışma<br/>teknikleriise dokuzuncu bölümde yer almaktadır.<br/>Geçici koruma statüsündeki öğrenciler ve aileleri<br/>ile iletişim; eğitimin entegrasyonunda önemli bir<br/>unsur olarak görülmüş olup, kılavuz kitabın onuncu<br/>bölümünde ele alınmıştır. Kitabın on birinci bölümü<br/>ise “Cinsel Taciz ve İstismardan Korunma” başlığını<br/>taşımaktadır. Geçici koruma statüsündeki çocuklarla<br/>akran danışmanlığı ve teknikleri on ikinci bölümde<br/>özetlenmiştir. Kitabın son bölümü olan on üçüncü<br/>bölüm öğretmenlerimizin yetişkin eğitimlerine destek<br/>olmak amacıyla hazırlanmıştır.<br/>Bu kılavuz kitap, ülkemizin görmüş olduğu en<br/>büyük göç dalgası sonrası ortaya çıkan eğitim ihtiyacı<br/>üzerine tasarlanmış olsa da sadece Türkiye’de geçici<br/>koruma statüsünde yaşayan Suriye vatandaşlarının<br/>rehberlik ihtiyaçlarına yönelik değil, bundan sonra<br/>ülkemizde koruma altına almak zorunda kalacağımız<br/>tüm grupların eğitim hizmetlerinde kullanılmak üzere<br/>hazırlanmıştır. Ayrıca oluşturulan zengin içeriğin hem<br/>MEB çalışmalarında hem de konunun paydaşı tüm<br/>kurum ve kuruluşların çalışmalarında kılavuz olacağı<br/>düşünülmektedir. 
<br/><br/><label>Dewey Class. No.: </label>371.9  / GEÇ.K 2017