Mansur Bey : turfanda mı yoksa turfa mı /
Mehmet Murat ; yayına hazırlayan : M. Ertuğrul Düzdağ.
- İstanbul : Enderun Yayınları 1972.
- 352 sayfa ; 20 cm.
- Enderun Yayınları 1 .
Mizancı MEHMET MURAT Yakın tarihimizin ileri gelen fikir adamı, tarihçi ve yazarlarındandır. Dağıstan'da doğdu (1856) Âlimler yetiştirmiş, Osmanlı Devletine bağlı bir âiledendir. Baba- si, Rus işgal kuvvetleri komutanı- na hakaret ettiği için sürgüne gön- derilmişti. Sivastopol <Jöntürkler kendisini başkan seçtilerse de, bir yıl sonra çekilerek, Padişahın daveti üzerine İstanbul'a döndü. Meşrutiyetin ilânı Üzerine (1908) gazetesini tekrar çıkardı. Fakat İttihat ve Terakki Partisini tenkit ettiği için 31 Mart'ın teşvikçilerinden sayılarak sür- gün edildi. Istanbul'da vefat etti (1914). Osmanlı Devletine bağlı ve İslâm Âleminin kurtuluşunu Tür- kiye'nin kuvvetlenmesinde gören bir fikir adamıdır. İdarenin ıslahı için Abdülhamid'e sunduğu lâyıhalar sebebiyle iltifat görmüş olma- sina ve bütün samimiyetine rağmen gazetesi kapatılmıştı. Bu sırada yazdığı >><< Turfanda mı yoksa turfa mı» adlı eserinde ideallerini romanlaştırdı. ESERLERİ: Tarih-i umûmi, Tarih-i ebulfàruk, Mücâhede-i milliye, Tatlı emeller acı hakikatler, Taharri -istikbal, Hürriyet vadisin- de bir pençe-i istibdat, Enkaz-1 istibdat içinde züğürdün tesellisi, Devr-i Hamidi-âsârı, Müdafaa niyetine bir tecavüz, Meskenet maze- ret teşkil eder mi, Mizan gazetesindeki makalelerl.