Tarihî ve etimolojik Türkiye Türkçesi lügatı : 1. cilt : A-B / hazırlayan : Andreas Tietze ; editörler : Emine Yılmaz, Nurettin Demir.

TARİHİ VE ETİMOLOJİK TÜRKİYE TÜRKÇESİ LUGATİ

Tietze, "Türkiye Türkçesi Anıtı" diye nitelendirdiği bu sözlükte, 13. yüzyıl sonundan 20. yüzyıl sonuna kadar Anadolu ve Rumeli Türkçesinde kullanılmış olan "eski yahut yeni", "Türkçe'ye ...diğer dillerden giren sözcükleri de", "eski veya yeni, modern veya değil diye ayıklanmadan etimolojik kaynağı belli olan tüm sözcükleri"; "şimdiye kadar hazırlanan sözlüklerde bazı sözcükler kasıtlı olarak alınmış, bazıları ise alınmamış. Benim hazırladığım sözlükte böyle bir şey olmayacak" diyerek, aldığını belirtmektedir.

Sözlüğün yaklaşık 60 yıl süren tarama evresinde Arap, Latin, Yunan, Gotik ve Ermeni alfabelerinde yazılmış 1.500 kadar Türkçe metin ve bazı sözlükler taranmıştır.

Metinlerden kelime ve deyimler alınırken anlamının ve kullanım biçiminin belirgin olması için bunların geçtiği metin parçası da birlikte aktarılmış, böylece kullanıcının bağlamı görüp kavraması amaçlanmıştır. Nadir kelimeler ve nadir anlamlar için bazı sözlüklerden kelime ve deyimler alındığında, kaynak sözlükte verilen karşılıklar da birlikte aktarılmıştır.

Bu sözlüğün maddelerinde, önce en eski verilerle kelimelere ilk olarak hangi kaynakta rastlandığı gösterilmekte, daha sonra değişik dönemlerden veriler sıralanmaktadır. Eğer biliniyor veya açıklanabiliyorsa kelimenin köken açıklaması verilmekte; varsa, değişik anlamları ile diyalektlerde ve argoda kazandığı yeni anlamlar sıralanmaktadır.

Türkçede başka dillerden alıntı olan kelimelerin de kaynağı, yapısı, asıl anlamları ve anlam gelişmeleri gösterilmiş, bunların ne zaman Türkçeye girdiği belirlenmeye çalışılmıştır.

Gerekli ve mümkün olduğu takdirde kelimelerin türeyiş, yayılım ve anlam değişimlerini açıklamakta yardımcı olabilecek tarihsel ve kültürel olgulara da değinilmiştir.